Wet DBA, Wet Vbar en WTTA: de actuele stand van zaken

De wereld van arbeidsrelaties is continu aan verandering onderhevig, en dat geldt zeker voor de wetgeving rondom zzp’ers en freelancers in Nederland. Voor organisaties die regelmatig werken met zzp’ers en of bemiddelingsbureaus, is het essentieel om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen binnen de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), Wet Verduidelijking Arbeidsrelaties (Vbar) en de Wet Toezicht Toelating Arbeidsmarkt (WTTA).

Deze wetten hebben direct invloed op hoe je zelfstandig professionals kunt inzetten en onder welke voorwaarden dat gebeurt. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste veranderingen en hoe je jouw organisatie hierop kunt voorbereiden.

De Wet DBA, die in 2016 de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) verving, was bedoeld om de relatie tussen zzp’ers en hun opdrachtgevers te verduidelijken en schijnzelfstandigheid tegen te gaan.

Ondanks de goede intenties van de wet heeft de invoering geleid tot veel verwarring en onzekerheid. Er was vaak onduidelijkheid over de criteria voor zelfstandigheid, wat leidde tot terughoudendheid bij opdrachtgevers om zzp’ers in te huren.

De handhaving van deze wet is meermaals uitgesteld, maar de Belastingdienst heeft nu aangekondigd dat ze vanaf 1 januari 2025 actief zullen handhaven. Dit betekent dat opdrachtgevers en zzp’ers grondig voorbereid moeten zijn.

Meer over de voor- en nadelen en het voorkomen van belastingrisico’s (lees: onbedoeld werkgeverschap) bij de inzet van ZZP’ers lees je hier.

De Wet Verduidelijking Arbeidsrelaties (Vbar) is een aanvulling op de Wet DBA en stelt specifiekere criteria op voor zelfstandigheid. Een belangrijk aspect van deze wet is de invoering van tariefgrenzen, waarbij zzp’ers die minder dan een bepaald tarief (ongeveer €33 per uur) verdienen, eerder als werknemers worden beschouwd dan als zelfstandigen. Dit moet schijnzelfstandigheid verder terugdringen. Boven deze grens blijft er echter onzekerheid bestaan over de criteria en invulling van zelfstandigheid. Dat is ook nu nog een punt van discussie is in de politiek en onder marktpartijen.

Naast de Wet DBA en Vbar, is ook de Wet Toezicht Toelating Arbeidsmarkt (WTTA) relevant voor bemiddelingsbureaus en uitzendbureaus die werken met zzp’ers. Deze wet stelt striktere eisen aan bemiddelaars, zodat malafide praktijken worden voorkomen en ook weer de schijnzelfstandigheid wordt tegengegaan.

Dit heeft een directe impact op de markt voor zzp’ers, omdat bemiddelaars zich moeten houden aan de striktere regelgeving, wat onontkoombaar gevolgen zal hebben voor de diensten die zij aanbieden aan werkgevers.

De combinatie van de Wet DBA, Vbar en WTTA zorgt ervoor dat zowel opdrachtgevers als zzp’ers zich bewuster moeten zijn van de voorwaarden waaronder zij samenwerken.

Als opdrachtgever is het van cruciaal belang om te beoordelen of de huidige overeenkomsten met zzp’ers nog voldoen aan de regelgeving. Vanaf 1 januari 2025 kan de Belastingdienst namelijk boetes opleggen als zij oordeelt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat je organisatie zorgvuldig moet beoordelen of er sprake is van een echte zelfstandige relatie en of de zzp’er voldoende onafhankelijk werkt van je organisatie.

Daarnaast is het verstandig om de tarieven en werkwijzen van jullie zzp’ers tegen het licht te houden. De Wet Vbar verplicht je namelijk om op te letten bij de onder- en bovengrens van tarieven. Werk je met zelfstandigen die rond het minimumtarief zitten? Dan kan de Belastingdienst dit beoordelen als een indicatie van een dienstbetrekking.

Tot slot is het belangrijk dat je als organisatie controleert of de arbeidsbemiddelaars waarmee je samenwerkt voldoen aan de eisen van de WTTA. Niet-naleving van deze wet kan immers leiden tot aansprakelijkheid en schade aan de reputatie.

1. Beoordeel de contracten
   

   Zorg ervoor dat de overeenkomsten met zzp’ers voldoen aan de nieuwste richtlijnen van de Wet DBA en Vbar. Het is verstandig om een juridische toetsing uit te laten voeren, zodat je zeker weet dat er geen sprake is van schijnzelfstandigheid.

2. Communiceer met je zzp’ers
   

   Voer een open dialoog met zelfstandigen over de veranderingen in de wetgeving. Dit helpt om wederzijdse verwachtingen te managen en zorgt ervoor dat alle partijen goed voorbereid zijn op de handhaving van de Wet DBA.

3. Werk met betrouwbare arbeidsbemiddelaars
   

   Controleer of de bemiddelingsbureaus waarmee je samenwerkt voldoen aan de eisen van de WTTA. Dit voorkomt dat je onbewust betrokken raakt bij malafide praktijken en beschermt de integriteit van jouw organisatie.

4. Blijf op de hoogte van veranderingen
   

   De wetgeving rond zzp’ers is voortdurend in beweging. Het is daarom essentieel om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen en richtlijnen vanuit de overheid. Dit kun je bijvoorbeeld doen door regelmatig te raadplegen met juridische experts of deel te nemen aan consultaties van de overheid.

De wetgeving rondom zzp’ers blijft complex en kan, indien niet correct nageleefd, verstrekkende gevolgen hebben voor zowel zelfstandigen als opdrachtgevers. Als strategisch personeelsintermediair begrijpt Exactpi dat dit een uitdaging kan vormen voor veel organisaties. Wij staan klaar om je te adviseren over de beste aanpak  en te ondersteunen bij het maken van weloverwogen beslissingen.

Wil je meer weten over hoe deze wetswijzigingen jouw organisatie beïnvloeden en wat je kunt doen om compliant te blijven? Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Shirley Setrodimedjo is de expert op het gebied van freelancers binnen Exactpi en zij helpt je graag verder. Samen zorgen wij ervoor dat je klaar bent voor de toekomst.

Meer weten? Lees dan ook: Voor- en nadelen van de inzet van ZZP’ers